Omdat we de Duitse uitgave als
gezaghebbende tekst hebben beschouwd en de Nederlandse alleen als
werkmateriaal, hebben we geen lijst aangelegd van de verbeteringen en
herstellingen die we hebben doorgevoerd. Ik heb na wat graven in ons materiaal
wel een paar voorbeelden kunnen opdiepen die een indruk geven van wat ik bedoel
als ik schrijf dat we weglatingen en afzwakkingen hebben hersteld. Die volgen
hier. NB: de paginanummering is die van de oude Nederlandse versie. De tekst is
van de eerste versie van onze vertaling (er kan nog aan gesleuteld zijn). In
geel de herstelde delen.
p. 41: Vervolgens
reed ik terug naar de trein, waar ik mijn oppasser wekte, die verklaarde in
onder alle omstandigheden bij mij te willen blijven. Met hem ging ik naar de
afdeling van hofraad Knauff, waar mijn...
p. 68: Estorff is
voor het eerste! Verschrikkelijk dat de arme keizer ook dit niet bespaard
blijft! Wat moeten wij doen? - dat is nu de beslissende vraag. Deze zondag was
voor alle ingewijden onuitsprekelijk moeilijk en zal door hen waarschijnlijk
nooit worden vergeten. Ieder is er van doordrongen dat de keizer onder geen
omstandigheden in de handen van de vijand mag vallen.
p.
69: Gontard, Estorff en ik hebben ons reeds het hoofd gebroken hoe dat te
bereiken, hoe en waar wij de keizer kunnen verbergen, wat te doen om zijn leven
te redden. Een ongehoord verantwoordelijke opgave waar wij voor gesteld zijn!
p. 93: Alles voor
niets! de successen der troepen, het vreselijke bloedvergieten, het
onuitsprekelijke leed, de geestelijke en lichamelijke inspanningen! En nu
Duitsland aan de rand van het graf! De rollen onder de noteboom waren
omgedraaid. In plaats van dat ik de keizer troostte, klopte hij mij op de
schouder: 'Ilsemann, het zal wel niet zo erg zijn, als het er vandaag uitziet!' {In dit stuk zijn alle uitroeptekens weer aangebracht die in de Nederlandse
versie waren geschrapt, maar die juist Ilsemanns emotie uitdrukken.}
p. 172: Maar daar
had hij zich toch in de keizer vergist, die telkens weer tegenwierp: 'Mijn
lieve kind, ik heb geen tijd om al die boeken van jou te lezen!' Zo verging het
Schmidt-Ott ook bij de gesprekken. Er is niets terecht gekomen van alles wat
hij de keizer wilde vertellen. De keizer bracht hem steeds weer van zijn
onderwerp af. Zoals Schmidt-Ott me zei: 'De verhouding tussen de keizer en mij
is nog dezelfde als vroeger, namelijk die van de leerling van de hoogste klas
tegenover een jongen uit de eerste.' {In de Nederlandse versie stond ‘Mijn
beste’.}
p. 224: De
hertogin is woedend omdat Hermo meteen maar begint de kroonprins, die zo aardig
tegen haar is geweest, bij zijn vader zwart te maken!
|